français
Camille Gaulier, PhD aan de VUB-onderzoeksgroep AMGC en de Université de Lille, is winnaar van VLIZ North Sea Award 2020. VLIZ staat voor Vlaams Instituut voor de Zee. Gaulier onderzoekt nieuwe manieren om metalen rond en aan de Belgische kusten te monitoren. Ze legt zich toe op de ontwikkeling en het gebruik van alternatieve bemonsteringstechnieken, gecombineerd met gevorderde analytische instrumenten. Het doel van haar innovatieve onderzoek is een beter inzicht te krijgen in de biogeochemische cyclus van spoormetalen in aquatische milieus, zoals in het Belgische deel van de Noordzee en in het Schelde-estuarium. Het onderzoek van Gaulier droeg bij tot de ontwikkeling van een unieke toolbox om de menselijke druk op mondingsgebieden en kustecosystemen te meten.
“De Belgische kust en haar omgeving is een regio van grote ecologische, economische en toeristische waarde”, weet Gaulier. “Het is ook een plaats van intense menselijke en industriële activiteit en bijgevolg van verontreiniging met onder andere metalen. De combinatie van veld- en analysetechnieken heeft ons in staat gesteld een uniek geheel van kennis en gegevens te genereren. Het is de eerste keer dat we voor onze kustwateren en in het Schelde-estuarium al die data kunnen worden samengebracht.”
Met haar meet- en bemonsteringstechnieken kon Gaulier ook labiele metaalconcentraties worden gemeten waarmee ze sporen van historische en huidige verontreiniging aan het licht kon brengen. “Die zijn moeilijk te meten omdat metalen sterk beïnvloed kunnen worden door milieukenmerken en gradiënten zoals onder andere zoutgehalte, zuurstofgehalte van het water en getijden.”
Met de unieke toolbox is Gaulier in staat gebleken om voor het eerst, op nanometerniveau, de opgeloste en biobeschikbare metaalfracties te meten die rechtstreeks door micro-organismen in zee worden opgenomen. Ze deed haar onderzoek, “Trace metals in estuarine and coastal waters: dynamics, speciation and bioavailability under various environmental conditions”, onder supervisie van prof. Yue Gao van de AMGC-onderzoeksgroep aan de VUB.
“De resultaten tonen aan dat de opgeloste metaalconcentraties vandaag niet zorgwekkend zijn, maar wel stijgende tendensen vertonen in vergelijking met de resultaten van de jaren ’90, wat wel een waarschuwing betekent”, zegt haar promotor. “Belangrijk is verder het feit dat haar onderzoek een leemte heeft opgevuld, aangezien al meer dan 10 jaar geen soortgelijk onderzoek meer is gedaan op dit gebied. De AMGC-onderzoeksgroep zal het fundamentele en toegepaste onderzoek hopelijk verder kunnen voortzetten.”
De resultaten van het onderzoek leveren waardevolle informatie op voor beleidsmakers in het kader van de nieuwe beschermingscriteria voor het mariene milieu, zoals vastgelegd in de EU waterrichtlijnen Meer vind je hier. Gauliers onderzoek werd uitgevoerd in het kader van het NewSTHEPS-project, gefinancierd door Belspo.
De VLIZ North Sea Award wordt jaarlijks toegekend aan een onderzoeker of een onderzoeksteam van een land dat grenst aan de Noordzee. Het onderzoek moet zich toeleggen op het bestuderen van de structuur of het functioneren van de Noordzee, met bijzondere aandacht voor de ondiepe kustgebieden en estuaria van de Zuidelijke Bocht en het Kanaal. VLIZ wil met haar prijs vernieuwend fundamenteel of toegepast onderzoek aanmoedigen.
Het is het derde jaar op rij dat een VUB-onderzoeker de VLIZ North Sea Award wint, met Sebastiaan Van de Velde (AMGC – promotors Prof. Yue Gao en Prof. Filip Meysman) in 2018 and Evelien Brand (HYDR) in 2019. “Dat is een duidelijk bewijs van de kwaliteit van het mariene onderzoek, met name op het gebied van de biogeochemie, dat aan de VUB wordt uitgevoerd”, zegt een trotse prof. Philippe Claeys, hoofd van de AMGC-onderzoeksgroep.
De award wordt uitgereikt op woensdag 3 maart 2021 ter gelegenheid van de VLIZ Marine Science Day. Het is een online event, informatie op www.vliz.be/vmsd #VMSD21. De prijswinnaar ontvangt 1.000 EUR.