français
Na zes jaar onderzoek en een Europese prijs als bekroning, publiceert het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK, Brussel) de laatste hoge-resolutiebeelden op closertovaneyck.kikirpa.be. Daarmee is het volledige oeuvre van van Eyck in hoge resolutie terug te vinden op de site, die enerzijds is gewijd aan de restauratie van het Lam Gods, anderzijds aan het volledige oeuvre van Jan van Eyck, zijn atelier en navolgers.
Je vindt er nu ook beelden van het Portret van een Man (Leal Souvenir) uit Londen (National Gallery), de Heilige Hiëronymus uit Detroit (Institute of Arts), de Heilige Franciscus uit Philadelphia (Museum of Art) en Maria met Kind bij de Fontein uit New York (privécollectie). De schilderijen waren te zien op de grote Van Eyck tentoonstelling in het Gentse Museum voor Schone Kunsten. Kort na de eerste coronagolf en achter gesloten deuren kon het KIK de schilderijen onderzoeken en documenteren vooraleer ze werden ingepakt en terugvlogen naar hun eigenaars.
In dat rijke beeldmateriaal kan je nu online inzoomen, niet alleen op de allerkleinste details, maar ook op de lagen onder het verfoppervlak die dankzij radiografie en infraroodreflectografie zichtbaar werden. Voor de minutieus geschilderde werken van Jan van Eyck is dat niet enkel een lust voor het oog. Voor de soms netelige kwestie van toeschrijvingen, is de website een uniek werkinstrument, meent projectleider Bart Fransen (KIK): “Van sommige composities bestaan er meerdere versies. Voor de allereerste keer kunnen we die nu tot in het kleinste detail met elkaar vergelijken op basis van evenwaardig beeldmateriaal, want alle schilderijen zijn volgens een identiek protocol en met dezelfde apparatuur gefotografeerd.”
Van de Heilige Franciscus bestaan twee versies, de ene bewaard in Turijn (Galleria Sabauda), de andere in Philadelphia. Ze verschillen in formaat, maar de mate waarin sommige details tot in de kleinste verftoets met elkaar overeenkomen is ronduit verbluffend. Ook van de Maria met Kind bij de Fontein bestaan twee versies: in Antwerpen (KMSKA) en in New York. “Op de duur beland je in het typische zoekspel van de zeven verschillen”, zegt Fransen. “Comparatief onderzoek is dan wel eenvoudiger geworden, maar over de interpretatie van gelijkenissen en verschillen valt nog veel te discussiëren.”
Ook nieuw op de website zijn de foto’s van de achterzijden van alle schilderijen. Die blijven meestal verborgen voor de museumbezoeker. Soms bevatten ze oude etiketten met gegevens over vroegere eigenaars of bieden ze inzicht in de structuur van het houten paneel. Maar vaak zijn ze ook beschilderd met marmer-of porfierimitatie en zitten er verfspatten op.
Precies door in te zoomen in de werken van Van Eyck komt er zo veel meer schoonheid aan het licht. Op 28 januari heropende in het Brusselse kunstencentrum BOZAR, na de dramatische brand, de tentoonstelling Facing Van Eyck. The Miracle of Detail. De expo werd verlengd tot 14 maart 2021. Een boogscheut verderop, in het Paleis van de Dynastie op de Kunstberg, loopt bovendien de expo Meet The Masters, waar ook ingezoomd wordt op het werk van van Eyck, en ook op dat van Bruegel en Rubens