français
Een grootschalige studie aan de Vrije Universiteit Brussel, waarin verschillende wetlands die trekvogels tijdens hun migratie aandoen worden onderzocht, toont aan dat het Portugese wetland een kritische stopplaats is voor miljoenen trekvogels. Met de plannen van de Portugese regering om in dat beschermd natuurgebied een nieuwe luchthaven voor Lissabon te bouwen, komt de vogeltrek, ook naar ons land, in gevaar.
“Omdat het wetland gebruikt wordt door een significante fractie van de populatie van West-Europese trekvogels zou het verdwijnen ervan niet alleen gevolgen hebben voor de natuur in Portugal, maar ook voor typische vogels in België, zoals de grutto en de kluut, die daar jaarlijks passeren of overwinteren,” zegt Lisa Partoens, die het onderzoek, samen met Evelien Deboelpaep, in het kader van hun beider doctoraten uitvoert. Het onderzoek gebeurt onder begeleiding van Prof. Nico Koedam en Prof. Bram Vanschoenwinkel.
De onderzoekers rangschikten volgens verschillende criteria 700 Europese en Afrikaanse wetlands die langs de belangrijke Oost-Atlantische trekroute liggen. Om het belang van individuele wetlands te bepalen voor de trekroute, werden modellen toegepast op hoge-resolutie satellietkaarten waarop alle wetlands tussen 42 en 10 graden noorderbreedte werden afgebakend. De connectiviteitsmodellen bepalen hoe goed gebieden met elkaar verbonden zijn: met andere woorden hoe makkelijk of moeilijk het is voor vogels om vanuit wetland A wetland B te bereiken. Wanneer er rekening gehouden wordt met de grootte van het wetland en zijn positie in het netwerk, blijkt dat het Portugese wetland telkens bij de vijftien belangrijkste wetlands hoort. Het Portugese wetland is dus een kritische stopplaats voor de hele Oost-Atlantische trekroute.
De Portugese regering heeft plannen voor een nieuwe luchthaven in de buurt van Lissabon. Hiervoor zou ook het natuurgebied, dat door het Taagestuarium gevormd wordt, aangesproken worden. Het wetlandgebied maakt deel uit van het Europese beschermingsnetwerk Natura 2000. Dat betekent dat een verandering van bestemming enkel mogelijk is als het aanleggen van de luchthaven op een andere locatie niet mogelijk blijkt en het gebied elders volwaardig gecompenseerd kan worden.
“In principe mag een schakel in Natura 2000 niet zomaar omgevormd worden, ook niet tot een luchthaven”, benadrukt Partoens. “Het wetland is een belangrijke stopplaats voor miljoenen trekvogels. Gezien zijn grote belang lijkt het onwaarschijnlijk dat het verlies van een dergelijk ecosysteem makkelijk elders gecompenseerd kan worden. De aankondiging van de regering zorgde dan ook voor heel wat protest, onder meer bij Birdlife International en verschillende Portugese natuurbeschermingsorganisaties,”
Het onderzoek wordt gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek – Vlaanderen.