français
Naar aanleiding van het Natuurrapport 2020 roept het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) op om een herstelplan voor de biodiversiteit op te stellen, naar analogie met het Europees biodiversiteitsplan 2030. Uit het lijvige rapport blijkt dat planten, dieren en habitats bij ons ondermaats scoren, en in de meeste gevallen nog ver verwijderd zijn van de Europese doelen voor 2020. Soms gaan ze zelfs nog achteruit. Er zijn wel bescheiden indicaties van herstel: zo komt er beschermde natuur bij, maar vaak in de vorm van kleine, geïsoleerde en dus kwetsbare gebieden. De verbetering van de milieukwaliteit sinds de jaren 1990 lijkt de laatste jaren te stagneren. De natuur blijft zwaar onder druk staan door de klimaatverandering en de droogte die ze met zich meebrengt. Er strijken meer invasieve soorten neer. Verstedelijking, vermesting en structurele verdroging blijven onze natuur bedreigen.
De noodzaak voor een degelijk uitgewerkte en geïmplemeteerde aanpak blijkt uit de grondige analyse van de toestand en trends van onze natuur aan de hand van meer dan 150 indicatoren. Een derde van de onderzochte planten en dieren in staat op de Rode Lijst en is dus tot op bepaalde hoogte bedreigd. Onze Europese natuur gaat er mondjesmaat op vooruit: inspanningen lonen, maar de vooruitgang loopt achter op de vooropgestelde doelen. Slechts 7 procent van de oppervlakte van Vlaanderen wordt natuurgericht beheerd.
Een benadering vanuit de ecosystemen bevestigt de ernst van de situatie. Vlaanderen blijft met 10 procent bebossing één van de bosarmste regio’s van Europa, met zeer weinig oud bos. Oude bossen herbergen soorten die nergens anders voorkomen en zijn onvervangbaar. Heide, moerassen en kustduinen vormen minder dan 2 procent van de oppervlakte van onze landschappen. Ze hebben, naast een grote recreatieve waarde, ook een belangrijke rol als toevluchtsoord voor bedreigde soorten: ze herbergen één derde van onze meest bedreigde planten en dieren. In Vlaanderen wordt meer dan de helft van het oppervlak voor de landbouw gebruikt. Amper 5 procent daarvan heeft ook een hoge natuurwaarde. Landbouw blijft een van de belangrijkste bronnen van vermesting in andere ecosystemen. Bovendien staat ook de biodiversiteit in het Belgisch deel van de Noordzee zwaar onder druk door visserij, vermesting, de klimaatverandering, afval en uitheemse soorten.
Het Natuurrapport wordt op 14 december 2020 online voorgesteld en symbolisch overhandigd aan Zuhal Demir, Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme.
Het rapport is uitsluitend digitaal raadpleegbaar. In januari 2021 verschijnt een Engelse samenvatting.