français
De InSight-missie van de NASA naar Mars kon van bij het begin rekenen op belangrijke bijdrage van wetenschappers van de Koninklijke Sterrenwacht van België. Ze bepaalden de landingsplaats, reconstrueerden het landingstraject en hielpen de seismische gegevens interpreteren.
InSight (Interior Exploration using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport) is al sedert 26 november 2018 actief. Het is voorlopig de laatste lander die op het oppervlak van Mars landde. Hij is uitgerust met drie instrumenten: een warmteflux-sensor (HP3), een seismometer (SEIS) met een hulpdruk-, temperatuur- en windsnelheidssensor (APSS) en een radio-instrument (RISE).
InSight is de eerste missie die gewijd is aan de studie van het diepe binnenste van Mars. SEIS heeft ook voor het eerst “Mars-bevingen” kunnen meten. Bovendien is InSight, dankzij APSS, het allereerste continue weerstation op Mars, waardoor het atmosferische fenomenen ter plaatse kon volgen. Daaronder zat ook een lokale stofstorm. België levert een aanzienlijke bijdrage tot de missie, met Véronique Dehant van de Koninklijke Sterrenwacht van België die co-onderzoeker is van RISE. Wetenschappers van de Sterrenwacht zijn ook betrokken bij de analyse van gegevens uit de SEIS- en APSS-instrumenten.
Een belangrijke bijdrage van de wetenschappers van de Sterrenwacht was de bepaling van exacte locatie van de landingsplaats op de planeet. Vanaf de eerste dag tot eind december 2018 heeft Sébastien Le Maistre van de Sterrenwacht, samen met William Folkner van het Jet Propulsion Laboratory, de RISE-gegevens gebruikt om de geografische positie van de lander te bepalen. Dankzij hun werk kon de NASA-ruimtesonde HiRISE de landingsplaats fotograferen. De precieze locatie van de landingsplaats is een voorwaarde voor de voortzetting van de missie, met name voor het bestuderen van de omringende geologische kenmerken.
Bart Van Hove en Özgür Karatekin van de Sterrenwacht reconstrueerden het traject dat InSight aflegde op zijn weg naar die landingsplaats. Hieruit konden ze het profiel van de atmosferische temperatuur in functie van de hoogte afleiden, een belangrijke parameter voor de studie van de Martiaanse atmosfeer en voor de bouw van meteorologische en klimatologische modellen van de Rode Planeet.
Uiteindelijk konden ze ook 3 van de 174 “Mars-bevingen” lokaliseren. Dat zou niet mogelijk zijn geweest zonder de geavanceerde wetenschappelijke modellen van het binnenste van de Rode Planeet die door een team van onderzoekers, waaronder Attilio Rivoldini van de Sterrenwacht, zijn gemaakt. Véronique Dehant nam eveneens deel aan de interpretatie van de geregistreerde seismische gegevens.
Foto: De InSight-landingsplaats genomen door de HiRISE-camera van de NASA op 23 september 2019. Copyright: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona.