De Koninklijke Sterrenwacht van België en EMXYS (Spanje) zijn door de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA geselecteerd om een gravimeter te leveren voor de Juventas-satelliet, die zal landen op de asteroïde Dimorphos in het kader van het planetaire defensieprogramma van ESA.
De Koninklijke Sterrenwacht van België en EMXYS zullen het GRASS-instrument leveren dat het zwaartekrachtveld van de asteroïde Dimorphos zal meten. De gravimeter is een onderdeel van van de CubeSat Juventas (een miniatuursatelliet), vervaardigd door GomSpace Luxemburg. Juventas zal in 2027 op de asteroïde landen, na meegereisd te hebben aan boord van het Hera-ruimtevaartuig van de ESA. GRASS zal de eerste gravimeter op een asteroïde zijn.
De gravimeter GRASS is een instrument dat wordt voorgesteld, ontworpen en ontwikkeld door de Koninklijke Sterrenwacht van België in samenwerking met EMXYS. die de definitieve ruimteversie van het instrument voor de missie zal leveren. Van de gravimeter wordt verwacht dat hij waardevolle gegevens over de massaverdeling, de interne structuur en de dynamica van Dimorphos naar de aarde stuurt. De informatie zal bijdragen aan het uitwerken van strategieën om de baan af te buigen van asteroïden die met de aarde kunnen botsen.
De exploratie van lichamen van het zonnestelsel om hun interne structuur, evolutie en oorsprong beter te begrijpen, is een van de belangrijkste onderzoeksdomeinen van de Koninklijke Sterrenwacht van België, die ook expertise heeft opgebouwd in de domeinen van gravimetrie en geofysica. Het is de eerste keer dat de Sterrenwacht deelneemt aan een ruimtemissie naar een asteroïde. Ook voor EMXYS, dat al deelnam aan drie ruimtemissies in een baan om de aarde en één suborbitale missie, is het een primeur.
De Hera-missie, die gelanceerd zal worden in 2024, is de Europese bijdrage aan een internationale programma waarbij twee ruimtesondes naar een binaire asteroïde zullen worden gestuurd. Rond de grootste asteroïde Didymos, met een diameter van 780 m, draait een maan, Dimorphos, met een diameter van 160 meter. NASA’s DART-missie zal inslaan op Dimorphos, en Hera zal een gedetailleerd post-impact onderzoek uitvoeren met de bedoeling een herhaalbare planetaire defensietechniek te ontwikkelen.
“Hera zal de eerste missie zijn om een gedetailleerde karakterisering van een binair asteroïde systeem uit te voeren”, zegt Ozgur Karatekin (Koninklijke Sterrenwacht van België). “GRASS zal de oppervlakteversnellingen waarnemen om de structuur van de ondergrond te onthullen en de rotatie en baanbeweging van het binaire systeem beter te karakteriseren. De zwaartekracht op zo’n klein lichaam, dat waarschijnlijk bestaat uit losjes vastgehouden hopen puin, zijn zeer klein. GRASS is specifiek ontworpen om in dergelijke microzwaartekrachtmilieu en in ruwe oppervlaktevoorwaarden te werken.”
“GRASS zal ons in staat stellen aanvullende informatie te verzamelen over de interne structuur van Dimorphos, die cruciaal is voor het kalibreren van de numerieke impactcodes voor de defensie van de planeet”, zegt Ian Carnelli, Hera-projectmanager bij ESA. “We zijn zeer enthousiast om deze uitstekende samenwerking met de Koninklijke Sterrenwacht van België en EMXYS voort te zetten. De CubeSat Juventas zal nu over een ongelooflijke reeks instrumenten beschikken.”
EMXYS, een spin-off van de Miguel Hernández-universiteit in Elche, is opgericht in 2007 en heeft meer dan 13 jaar ervaring in de ontwikkeling van geavanceerde elektronische systemen en de toepassing daarvan in de ruimtevaart, met name nanosatellietgerelateerde technologieën. Het bedrijf ontwikkelt projecten voor ruimtevaartagentschappen en ruimtevaartgerelateerde industriële aannemers, die een betrouwbaar en concurrerend projectbeheer bieden, evenals onderzoeks- en ontwikkelingsdiensten.
Beeld boven artikel: Artistieke impressie van de CubeSat Juventas. Credit: ESA