français
Transport van vracht over de weg in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, met vrachtwagens en bestelwagens, kost de gemeenschap dagelijks 51.692 euro, voor veel locaties een pak meer dan eerder begroot. Vorsers van de VUB komen tot die conclusie na een nieuwe studie over het totale aandeel van dat vrachttransport in de uitstoot van NOx en fijn stof in de hoofdstad.
Voor hun studie, in het kader van een doctoraatsonderzoek, gebruikten de onderzoekers een nieuwe, preciezere methode om de vervuilingsimpact te berekenen. Waar in eerdere studies bewoners als een statisch gegeven werden beschouwd, is men nu gaan kijken hoeveel mensen er écht een verhoogd risico lopen door teveel schadelijke stikstofverbindingen en fijn stof in de lucht.
“We hielden daarvoor rekening met de verplaatsingen die miljoenen mensen per dag maken, in het verkeer en in de stad”, zegt doctorandus Nicolas Brusselaers van de onderzoeksgroep MOBI van de VUB. “Door die aanpak kregen we ook een beeld van de schadelijke effecten van luchtvervuiling op plekken die anders nauwelijks werden onderzocht. Bij eerder onderzoek ging men kijken naar waar mensen woonden en hoe het voorbijrijdende verkeer en de uitstoot als gevolg daarvan hun gezondheid kon schaden. Bij dit onderzoek namen we ook de verplaatsingen van de mensen, de files waar ze dagelijks instaan, de uitstoot op hun werkplek waar soms niemand gedomicilieerd is, in overweging.”
De resultaten waren op zijn minst verrassend. “De vervuiling en de impact ervan worden op sommige plekken zwaar onderschat”, zegt Brusselaers. “De reële vervuilingsniveaus liggen in bepaalde gevallen, zoals in de Brusselse Noordwijk waar veel volk werkt maar weinig mensen hun domicilie hebben, soms tot vijfenveertig keer hoger dan de schattingen van eerder onderzoek.”
Brusselaers probeerde vervolgens, met zijn collega’s professor Cathy Macharis en onderzoekers Koen Mommens en Tom van Lier, de kost te berekenen van de vervuiling. “Aan de hand van bestaande modellen konden we berekenen dat de vervuiling meer dan 51.000 euro per dag kost. “, zegt Brusselaers. ” Dat is de kostprijs, exclusief de kosten die worden gedekt door de transportsector, die gedragen wordt door de gemeenschap.”
De Europese Unie heeft becijferd dat niet minder dan 555.000 Europeanen jaarlijks vroeger sterven door de effecten van luchtvervuiling. In Brussel is de transportsector, met een aandeel in het verkeer van 14 procent, verantwoordelijk voor 33 procent van de totale uitstoot van fijnstof.
Brusselaers wil nu eenzelfde oefening doen voor andere regio’s en agglomeraties. Tegelijk doet hij al enkele suggesties om de situatie te verbeteren. “Vrachtvervoer kan op sommige plekken, waar ’s nachts bijvoorbeeld niemand woont, beter niet overdag gebeuren”, zegt hij. “Soms is het ook beter van het vrachtvervoer te fragmenteren of te concentreren rond assen op momenten die minder dichtbevolkt zijn. Ten slotte is het vaak gewoon beter om de vracht niet over de weg, maar per boot of via het spoor te vervoeren.”