français
Een internationale bevraging rond slaap van de Vrije Universiteit Brussel en het Slaaplaboratorium van Brugman wees vorig jaar al uit dat de eerste lockdown een negatieve invloed had op onze slaap, met onder meer een verdrievoudiging van het aantal slapeloosheidsklachten. De onderzoekers zetten daaomp een grootschalig vervolgonderzoek op in België. De resultaten van dat vervolgonderzoek, waaraan in totaal 3.224 mensen deelnamen, maken duidelijk dat de slapeloosheidsklachten blijven stijgen. “Het aantal mensen met slapeloosheidsklachten neemt toe”, zegt Prof. Olivier Mairesse. “29 procent van de deelnemers rapporteerde matige tot ernstige symptomen, tegenover 19 procent tijdens de eerste lockdown. Dat is bijna vier keer meer dan vóór de pandemie.”
In het algemeen gaan de meeste respondenten ook nu, tijdens de 2e golf, later slapen en staan ze later op. De deelnemers slapen in totaal ook minder omdat ze meer tijd nodig hebben om in te slapen, meer doorslaapmoeilijkheden vertonen en sneller wakker worden. De tevredenheid rond slaap daalt en er worden meer nare dromen gerapporteerd. Deelnemers gaven ook aan overdag slaperiger zijn en meer nood te hebben aan mentale en fysieke rust.
“Zo goed als iedereen vertoont een licht verstoord slaappatroon”, zegt Mairesse. “Vooral studenten gaan later slapen en staan later op. Als het over slaapduur gaat, heeft vooral de actieve populatie, tussen 25-64 jaar, de meeste slaap verloren, met de zelfstandigen op kop. En hoewel iedereen aangeeft doorslaapmoeilijkheden te hebben, zijn deze het minst groot bij deelnemers met contactberoepen maar met een laag risico tot op besmetting en bij 65-plussers.”
Uit het onderzoek blijkt neerslachtigheid de belangrijkste aanleiding is voor de slapeloosheidsklachten. Die houdt dan vooral verband met de lockdownmaatregelen: verdriet, prikkelbaarheid, spanning, demotivatie, …, maar ook stress omwille van het besmettingsrisico doet de kans op slapeloosheid stijgen.
Mensen die een contactberoep uitoefenen met een potentieel hoog risico op besmetting hebben een duidelijk grotere kans om slapeloosheidsklachten te ontwikkelen dan bijvoorbeeld telewerkers, studenten, zelfstandigen, gepensioneerden en mensen met een contactberoep maar met een laag risico tot besmetting.
In het algemeen geven deelnemers aan minder tevreden te zijn over hun relationele levensstijl. De behoefte aan lichamelijke contacten met gezin, familie of partner is vergelijkbaar met de tijd vóór de COVID-crisis, maar de mensen willen hun familieleden graag meer in het echt kunnen zien en niet enkel via een scherm. Opvallend is dat de deelnemers aangeven minder nood te hebben aan lichamelijk contact met mensen buiten hun familiekring.
Jongeren en jongvolwassenen hebben meer last van huidhonger dan oudere respondenten, waar die soms zelfs gedaald is sinds de 2e lockdown. “We konden ook een verband vastleggen tussen huidhonger en slaapproblemen”, besluit Mairesse. Wie een grotere nood aan lichamelijk contact heeft in normale omstandigheden, zij het met familie, partner of met vrienden of collega’s, heeft een grotere kans om slapeloosheidsklachten te ontwikkelen omwille van lockdown-maatregelen.”
Het onderzoek is een samenwerking tussen het VUB-ULB Brugmann Ziekenhuis (Clara COLOMB (neuropsychologe), Dr. Johan NEWELL (verantwoordelijke slaaplabo) en de VUB (Prof. dr. Martine VAN PUYVELDE (fac PE)). Prof Mairesse is verbonden aan beide instituten