français
Uit onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel en Maastricht University onder de titel Zorgen voor zorg. Raamwerk voor een geïntegreerd buurtzorgmodel blijkt dat “zorg voor iedereen” vandaag nog steeds een utopie is, ongeacht de vele goedbedoelde initiatieven in de praktijk. Het onderzoek, uitgevoerd in Brussel en met steun van Innoviris (Brusselse Instituut voor Onderzoek en Innovatie), toont aan dat het inkomen van ouderen bepalend is voor het ervaren van een zorgtekort. Bovendien, en dat is opmerkelijk, blijkt de buurt waar men woont daar een grote rol in te spelen.
Dat het onderzoek in Brussel werd uitgevoerd hoeft niet te verbazen. “De stad met zijn diversiteit aan wijken en buurten is exemplarisch voor vele andere steden en vormde de juiste voedingsbodem voor mijn nieuwe zorgmodel”, zegt VUB-onderzoekster Emily Verté. “Elke buurt kent zijn eigen specifieke zorgnoden. Tegelijk zien we dat het zorgaanbod soms heel sterk verschilt van buurt tot buurt. In sommige wijken is de toegang tot zorg minder evident en is het soms zelfs problematisch om basiszorg te krijgen, terwijl dat in andere buurten helemaal niet speelt. Het gemiddelde inkomen in een wijk hangt sterk samen met het aanbod en de toegankelijkheid ervan.”
Zo kan in een armere buurt de focus liggen op informele zorg door zichzelf, de buren en de familie en vraagt men daarbij zowel instrumentele als financiële hulp om het zien te redden. Daartegenover staan rijkere buurten die zich vooral richten op het verbeteren van het al beschikbare zorgaanbod. “In het eerste geval moet vooral aandacht zijn voor het wegwerken van financiële drempels, waarmee de woonomgeving aan kan worden gepast aan de toenemende kwetsbaarheid”, ondervond Verté tijdens haar onderzoek. “In een rijkere buurt gaat het dan veeleer over de kwaliteit van de zorgen en wil men een meldpunt voor klachten over professionele zorgverstrekkers.”
Overheden proberen ouderen meer en meer zover te krijgen dat ze zo lang mogelijk in hun thuisomgeving blijven. “Dat veronderstelt effectieve zorg en ondersteuning in de thuissituatie en in de buurt waar men leeft”, aldus Verté.
Het onderzoek geeft aan dat de bestaande ongelijkheid enkel aangepakt kan worden door naar een zorgmodel te evolueren dat specifiek gericht is op de buurt en bijgevolg inspeelt op de specifieke noden die verschillen van buurt tot buurt. Inclusieve zorg of zorg voor iedereen wordt pas mogelijk als de vraag – de noden – en het aanbod – zorg en ondersteuning – op elkaar zijn afgestemd.
Op het kabinet van Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, is het werk van Verté inmiddels al bekend. “Het is een theoretisch model dat nog om verfijning vraagt”, zegt raadgever Bernadette Van Den Heuvel. “De rol van de buurt is een thema voor minister Vandeurzen en wetenschappelijk onderzoek kan bijdragen tot een beter zorgmodel in de toekomst.