français
De mate waarin burgers vertrouwen hebben in instellingen zoals politie, onderwijs, politiek en media is een belangrijke parameter voor sociale cohesie. Wetenschappers van het onderzoekscentrum BRIO van de VUB onderzochten, in samenwerking met hun collega’s van de Erasmushogeschool, hoe het gesteld is met dat vertrouwen bij jonge Brusselaars. De meeste Brusselse jongeren hebben matig tot weinig vertrouwen in de formele instellingen. Dat gebrek aan vertrouwen gaat gepaard met weinig geloof in de werking van politiek en democratie. “Leerkrachten en experts genieten meer vertrouwen dan politici”, concludeert VUB-onderzoekster Elly Mansoury. “Het illustreert dat het onderwijs een belangrijke rol kan spelen in het bevorderen van democratische houdingen en burgerschap bij jongeren.”
Het BRIO-onderzoeksprogramma Democratic Empowerment of Brussels Education, Students and Teachers (DEBEST) wil de processen van sociale polarisatie bij jongeren beter begrijpen. Met een gemiddelde leeftijd van 37,5 jaar (BISA 2020) en met 71,9 procent van de inwoners van niet-Belgische origine (cijfers Integratiebleid Vlaanderen, 2017), heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest immers een jonge en diverse bevolking. Het team van VUB-professor Dimokritos Kavadias deed daarom een bevraging bij 1.744 leerlingen van het vierde jaar uit 24 scholen van het Nederlandstalig en Franstalig secundair onderwijs in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Uit de peiling bleek dat leerkrachten het meeste vertrouwen genieten. De politie komt op de tweede plaats en justitie sluit de top drie af. De politiek en de media kunnen op het minste vertrouwen rekenen. Verder blijkt duidelijk dat jongeren sterke twijfels hebben bij de huidige democratie en voornamelijk van mening zijn dat die er is om de macht van de rijken te consolideren. Heel wat respondenten vinden dat het in ons land veel beter zou gaan zonder politieke partijen.
“Op basis van de resultaten kunnen we concluderen dat het slecht gesteld is met dat vertrouwen in de instellingen en dat er een verband is tussen vertrouwen in instellingen en de houding ten aanzien van de democratie”, zegt Mansoury. “Hoe lager jongeren scoren op dat vertrouwen, hoe hoger ze scoren op antidemocratie. Het verband houdt stand, ook wanneer we rekening houden met mogelijke vertekenende achtergrondkenmerken van de jongeren, zoals hun geslacht, hun religieuze overtuiging, hun onderwijsachtergrond en het opleidingsniveau van de ouders. We stelden vast dat er geen significante verschillen zijn tussen jongens en meisjes. Die zijn er wel tussen jongeren in het ASO en deze uit TSO-BSO, waarbij de laatste groep significant minder vertrouwen heeft. Een ander groot verschil is qua origine: Brusselse leerlingen van Marokkaanse en Afrikaanse origine scoren op bijna alle acht instellingen significant minder qua vertrouwen dan Brusselse leerlingen van andere origine.”
