français
Het voorjaar staat voor veel diersoorten gelijk aan de voortplantingstijd. Ze leggen dan een behoorlijke afstand af op zoek naar een partner, waardoor ze risico lopen bij het oversteken van een weg. Normaal worden in België tussen half maart en half april elk jaar gemiddeld 2.023 verkeersslachtoffers gemeld via de website Dieren onder de Wielen en www.waarnemingen.be (gegevens van de voorbije 5 jaar). Sinds de start van de maatregelen tegen het coronavirus, over ongeveer dezeldfde periode dus, werden in totaal slechts 772 verkeersslachtoffers gemeld.
De maatregelen rond het coronavirus houden heel wat mensen thuis. De voorbije weken daalde het personenvervoer op onze snelwegen met meer dan 80 procent. Een ideale gelegenheid voor Natuurpunt om na te gaan wat de impact daarvan is op verkeersslachtoffers onder wilde dieren. Voor verschillende soorten valt in die cijfers jaarlijks een dodelijke ‘voorjaarspiek’ op. Zo vormen deze weken klassiek de dodelijkste periode van het jaar voor onder meer de das, de bunzing en de haas.
Ondanks de tradititionele voorjaarspiek kent het aantal meldingen nu een scherpe daling van ruim 60 procent. Toch is het, ondanks de cijfers, niet zeker dat er ook effectief minder verkeersslachtoffers zijn. De scherpe daling kan volgens Natuurpunt te maken hebben met een waarnemerseffect. Want ook de tellers blijven ondertussen in hun kot.
“Er zijn de voorbije weken opvallend minder waarnemers op pad”, zegt Annelies Jacobs van Natuurpunt. “Daarmee daalde ook de geïnventariseerde afstand aanzienlijk. De meeste verplaatsingen gebeuren bovendien te voet of met de fiets. De kans dat een verkeersslachtoffer wordt gedetecteerd, neemt dus enerzijds af door een afname van de onderzochte afstand. Maar anderzijds neemt de detectiekans ook toe, omdat aan lagere snelheid de wegen nauwkeuriger worden onderzocht en meer volledige gegevens opleveren dan bij routes aan hoge snelheid op snelwegen.”
In Brussel is de daling nog spectaculairder. Daar werden de voorbije 5 jaar (2015-2019) gemiddeld 48 verkeersslachtoffers geteld voor de periode midden maart – midden april. Daar zitten klassiek steeds tientallen amfibieën bij (gewone pad, bruine kikker, alpenwatersalamander), en vaak ook enkele vossen, steenmarters, en andere soorten. Dit jaar tijdens dezelfde periode werd er geen énkel slachtoffer gemeld.
“De interpretatie van de cijfers wordt complex”, denkt Jacobs. “Er zijn meer gegevens nodig om de verschillen tussen jaren uit te kunnen klaren. Het is mogelijk dat ondanks de daling in het verkeer, er nauwelijks minder slachtoffers vallen omdat het verband tussen de hoeveelheid verkeer en het aantal gedode dieren niet gelijkmatig verloopt.”
Om na te gaan wat de precieze impact van de corona-maatregelen op verkeersslachtoffers onder wilde dieren is, roept Natuurpunt het brede publiek op om deel te nemen aan het onderzoek. “Dat doe je door bij verplaatsingen verkeersslachtoffers in kaart te brengen via je smartphone”, verduidelijkt Jacobs. “Dat kan perfect tijdens een ontspannende wandeling of sportactiviteit, of ook tijdens essentiële verplaatsingen. De mobiele app werkt handsfree op spraakherkenning. Zo krijgen we een nauwkeurig beeld van waar en over welke afstand er op welke locaties precies werd gezocht. In deze unieke periode leveren je gegevens een belangrijke bijdrage aan het onderzoek van Dieren onder de Wielen. Zo worden knelpunten voor wilde dieren in het verkeer beter in kaart gebracht. Wie wil meehelpen, kan dit filmpje van Natuurpunt bekijken om te weten hoe dat moet.”
De mobiele apps die je kan gebruiken voor de meldingen zijn ObsMapp (voor Android) en iObs (voor iPhone)