Het staat nu helemaal vast: de inslag van een grote meteoriet in de Golf van Mexico, 66 miljoen jaar geleden, zorgde wel degelijk voor een wereldwijde stofwolk die de rechtstreekse oorzaak was voor het uitsterven van de dinosauriërs. Een team van wetenschappers onder leiding van Steven Goderis van de Vrije Universiteit Brussel vond in een boorkern in de inslagkrater een laag planetoïdenstof, hetzelfde stof dat zich wereldwijd in gesteenten van dezelfde leeftijd heeft afgezet. Goderis is hoofdauteur van een artikel dat op 24 februari verscheen in het belangrijke wetenschappelijke tijdschrift Science Advances.
« Kenmerkend voor dat planetoïdenstof is de aanwezigheid van het chemisch element iridium », zegt Goderis. « Iridium komt op aarde wel voor, maar zo goed als niet in de aardkorst, enkel in de kern van de planeet. Als je iridium vindt, dan mag je er zeker van zijn dat die van buiten de aarde komt. »
Al in de vorige eeuw, in de jaren ’80, werd de aanwezigheid van iridium in bepaalde geologische lagen bevestigd. Er waren toen al vermoedens dat het in verband kon worden gebracht met de inslag van een grote meteoriet die voor een grote extinctiegolf op aarde had gezorgd.
De aanwezigheid van een dik pakket van het stof in de Chicxulub-krater kan volgens de wetenschappers als sluitend bewijs gelden voor het oorzakelijk verband tussen de inslag en de uitstervingsgolf die er op volgde. Het is afgezet binnen enkele decennia na de catastrofale impact.
« De meteoriet die toen neerstortte had een formaat vergelijkbaar met Brussel », zegt mede-auteur Niels de Winter (VUB/Universiteit Utrecht). « Dat zorgde voor een enorme stofwolk die de aarde zeker voor een jaar in duisternis hulde. Het stof sloeg daarna gedurende jaren langszaam neer. Je vindt nu overal op aarde de geologische resten van, van in Mexico en de VS tot in Italië. »
De lange winter die op de inslag volgde was er teveel aan voor de koudboedige dinosauriërs, maar ook voor heel veel andere soorten die de donkere koudegolf niet overleefden.
Foto boven het artikel: de iridiumlaag wordt wereldwijd aangetroffen, zoals hier in Gubbio in Italië. (Philippe Claeys, VUB)