nederlands
Ce contenu est uniquement disponible en Néerlandais.
Een grootschalig meerjarig interuniversitair onderzoek (VUB-UGent) toont aan dat buurtsport bij jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties succesvol kan zijn voor hun sociale inclusie. Hoewel op zich zeer waardevol stellen de onderzoekers vast dat er meer voor die inclusie meer nodig is dan sport. Daarvoor is een andere structurele aanpak nodig, zoals het samenwerken met partnerorganisaties en het beleid.
Het onderzoek wilde voornamelijk informatie verzamelen over hoe buurtsportinitiatieven ingezet kunnen worden om de sociale inclusie van maatschappelijk kwetsbare jongeren te vergroten. In een eerste fase nam het onderzoek negen buurtsportinitiatieven in Vlaanderen en Brussel onder de loep « We werkten daarbij rond drie centrale thema’s », zegt Hebe Schaillée, postdoctoraal onderzoeker van de onderzoeksgroep Sport & Society van de VUB. » We gingen na welke invloed buurtsport heeft op de persoonlijke ontwikkeling van de deelnemers, op hun gezondheid en op de sociale cohesie als gevolg van het sporten. Om de wetenschappelijke data te vertalen naar bruikbare aanbevelingen en tools deden we een beroep op het Vlaams Instituut voor Sport- en Recreatiebeleid. »
Aanleiding voor het onderzoek was de Benchmarkstudie Buurtsport uit 2014. Uit die studie bleek dat 67 steden en gemeenten in Vlaanderen een buurtsportaanbod hebben waarbij men vooral wenst in te zetten op die drie centrale thema’s. Eén van de pijnpunten daarbij bleek dat veel gemeenten niet konden aangeven hoe ze hun sportwerking zouden vertalen naar die extra-sportieve doelstellingen. Er waren voorts verschillende gemeenten die geen buurtsport aanbieden. Zij gaven aan onvoldoende expertise in huis te hebben om het succesvol te kunnen organiseren.
De onderzoekers trokken het terrein op om te observeren en deelnemers, initiatiefnemers en coaches te interviewen en te bevragen in focusgroepen. Bij het onderzoek werd vooral bekeken welke buurtsportinitiatieven er bestaan en hoe die concreet worden opgezet en uitgevoerd. Naderhand volgde een diepgaandere studie van drie buurtsportinitiatieven en ging men na of en vooral hoe de vooropgestelde doelstellingen werden gehaald.
« Wat ons vooral opviel was dat er toch nog vaak een kloof gaapt tussen de goede bedoelingen van veel initiatieven en de aanpak in de praktijk », aldus de onderzoekers. « Mensen die buurtsport organiseren, hebben het soms moeilijk om hun werking en methodiek in de praktijk nauwkeurig te omschrijven. Anderzijds zien we dat initiatiefnemers tekortkomingen compenseren met een ongelofelijke gedrevenheid en affiniteit met de jongeren en dat ze er zo in slagen om een context te creëren waarin die jongeren zich thuis en geborgen voelen. »
Uit het onderzoek blijkt voorts dat beleidsmakers vaak te hoge verwachtingen koesteren over het inclusieve effect van sport. Er is een spanning tussen de reële en aangetoonde meerwaarde van buurtsport en de beleidsverwachtingen qua impact. « Eigenlijk zit de grote meerwaarde van buurtsport niet zozeer in het sporten zelf, maar in het feit dat het een manier is om de sportende jongeren, soms voor andere niet-buurtsportorganisaties, bereikbaar te maken », stelt projectleider Marc Theeboom van de VUB. « Buurtsport zorgt ervoor dat de jongeren actiever betrokken raken bij hun eigen wijk. Het sportgebeuren draagt vanuit een breder perspectief op een belangrijke manier bij tot de maatschappelijke uitdagingen in de steden. »
Buurtsport lost niet automatisch de uitsluiting van jongeren op, besluiten de onderzoekers. Maar het is een belangrijk aanknopingspunt voor verdere sociale inclusie.
De resultaten van het onderzoek en de mogelijke tools om van buurtsport een efficiëntere integrator te maken, zijn op 20 en 21 maart het onderwerp van een congres in Brussel onder de naam “Social Inclusion Through Community Sport: Myth or Reality?”